Хүндүлүг чонум! Бо хүн чер-чурттувустуң төөгүзүнде үш дугаар тыва дылдың Хүнүн демдеглеп эрттирип турар бис. Бичии уругларга хамаарыштыр алыр болза, шаг-шаандагы ёзу-чаңчылывыс ёзугаар “Хылбык байырлалын-даа” демдеглеп эрттирип болур турган бис. Бүгү Тывавыстың чонунга ававыс дег эргим, авырал сеткилдиг, бай-байлак төрээн тыва дылывыстың Хүнү-биле бодумнуң өмүнээмден изиг байырымны чедирип тур мен!
Бистиң төрээн дылывысты камгалап, ооң салым-чолу дээш сагыш салып эгелээн эгелээшкинивисте ханы утка бар дээрзин силер кончуг эки билир силер. Дылывыстың келир үези, өөредилге черлеринде өөренир ужурлуг шактарның кызырылганы, аныяктарның аразында дылынга хайыра чок хамаарылгазы, бичии уругларывыс төрээн дылындан ырап бар чыдары дээш дыка хөй айтырыглар тургустунуп турарындан мындыг хүннү бадылап алгаш, чылдың-на сайгарып чугаалажып турар апарган бис.
Тыва дылды мооң соңгаар өөренип, салгалдар дамчый дамчыдып бээринге, ону сайзырадырынче угланган ажылдарга Россияның Президентизи В.В. Путинниң ат салганы “Россия Федерациязында төрээн дылдарны камгалап арттырар болгаш оларны өөрениринче угланган Фондуну тургузар” деп Чарлыы улуг идигни бээр дээрзинге бүзүрелим улуг.
Келир чылгы шуулганга чедир “Тыва дыл өг-бүледен эгелээр” деп эгелээшкин адаа-биле ажылдарны чоргузар болза эки деп бодап тур мен. Кижиниң кандыг кижи кылдыр доругуп өзүп кээри-даа, кандыг дылга чугааланыры-даа, кандыг аажы-чаңныг болуру-даа бо бүгү шуптузу өг-бүлезинден дорт хамааржыр. Тыва дылывыстың ачызында аралажып-чугаалажып, бижип, номчуп турар болганывыста, дылывыс тынывыс-биле тудуш дириг чон-дур бис. Ындыг бай-байлак шынарларлыг төрээн дылывыс бар болганда, кандыг-даа өске сөстерниң дузазы чокка арыг чугаалажып, аргыжып чоруур дылывысты хумагалыг эдилеп,хүндүткелдиг хамаарылгалыг болуп көрээлиңер! Дылывысты хүн-бүрүде сайзырадып, тыва чогаалчыларның номнарын номчуп, уругларывыска чараш хевээр демчыдып берээлиңер! Тыва дылывыстың Хүнү-биле база катап силерге байырымны чедирип тур мен!
Дорогие земляки, поздравляю вас с днем тувинского языка! Утверждение такой даты не означает, что мы только в этот день будем обращать внимание на наш язык. Нас каждодневно заботят проблемы преподавания и развития тувинского языка. Не случайно, за это время ученый совет выслушал наши рекомендации по присуждению имени нашего народного писателя А.А. Даржая, который являлся одним из ключевых людей в защите тувинского языка. Теперь Кызылский педагогический институт носит его имя. Я считаю, что это соответствует как его заслугам, так и уважению к нашему языку. Поэтому пединститут должен быть местом особой подготовки, научных изысканий по развитию нашего языка.
#пединститут #Даржай #присвоениеимени #Тывадыл #Тувинскийязык #Тыва